Ορθοπαιδικό Αθλητιατρικό Κέντρο Ιωαννίνων

Η Εργοφυσιολογία περιλαμβάνει τον εργομετρικό έλεγχο των αθλητών ο οποίος διακρίνεται σε:
α) μυοδυναμικό έλεγχο και
β) εργοσπιρομετρικό έλεγχο.

α)Μυοδυναμικός έλεγχος:

Πραγματοποιείται με το ισοκινητικό δυναμόμετρο Biodex System-3 και περιλαμβάνει μια σειρά μετρήσεων και δοκιμασιών για την εξέταση ενός συγκεκριμένου μυ ή συνηθέστερα μιας μυικής ομάδας.
• κλασική αξιολόγηση μέγιστης παραγόμενης ροπής. Είναι η συνηθέστερη μορφή αξιολόγησης. Τα χαρακτηριστικά που μπορούν να διαφοροποιηθούν στην δοκιμασία αυτή είναι η γωνιακή ταχύτητα και ο τύπος της μυικής συστολής.
• κατασκευή ταχοδυναμικής σχέσης για την αξιολογούμενη μυική ομάδα η οποία αποτελεί την βάση της προπόνησης δύναμης και παρουσιάζει την πλήρη εικόνα του δοκιμαζόμενου ως προς τη δυναμική συμπεριφορά του στο άθλημα.
• αξιολόγηση μυικής αντοχής η οποία δίνει πληροφορίες για την ικανότητα μιας μυικής ομάδας να παράγει έργο μέσα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
• αξιολόγηση ρυθμού ανάπτυξης της δύναμης η οποία είναι μια κλασική αξιολόγηση για τη διερεύνηση της ικανότητας ταχείας αντίδρασης του ατόμου και κυρίως της δυναμικής συμπεριφοράς του σε συνθήκες ταχείας φόρτισης. Συμπληρώνει την αξιολόγηση της μέγιστης δύναμης (ροπής).
• πηλίκο αγωνιστών/ανταγωνιστών για την διερεύνηση μυικών ανισορροπιών και την πρόληψη τραυματισμών.

β) Εργοσπιρομετρικός έλεγχος:

Αποτελεί τον βασικό έλεγχο κατά την αξιολόγηση των αθλητών. Προσδιορίζει τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά τις απαντήσεις του καρδαγγειακού, του αναπνευστικού και των μεταβολικών συστημάτων κατά την διάρκεια μυικού έργου και παρέχει ένα μέτρο των ορίων του καρδιοαναπνευστικού συστήματος σε συνθήκες έντονης - έως εξαντλητικής μυικής προσπάθειας.

Κατά την διάρκεια ενός εργοσπιρομετρικού ελέγχου, ο εισπνεόμενος και εκπνεόμενος αέρας του εξεταζόμενου συλλέγεται και αναλύεται συνεχώς μέσω ενός επιστομίου ή μιας μάσκας προσώπου ή ρινός.

Συνοπτικά οι παράμετροι που υπολογίζονται κατά την διάρκεια ενός εργοσπιρομετρικού ελέγχου είναι:
• καρδιακός ρυθμός
• αναπνευστική συχνότητα
• παλμός οξυγόνου: ο οποίος ορίζεται ως η ποσότητα οξυγόνου που μεταφέρεται στην περιφέρεια με κάθε καρδιακό παλμό.
• πρόσληψη οξυγόνου: αποτελεί παγκόσμιο κριτήριο στον εργοσπιρομετρικό έλεγχο.
• ζωτικός όγκος.
• μέγιστος αερισμός.
• αναπνευστικό πηλίκο:  τιμές > 1,0 υποδηλώνουν ότι η ένταση της άσκησης είναι πάνω από το αναερόβιο κατώφλι.
• αναπνευστικό ισοδύναμο για το οξυγόνο.
• τελοεκπνευστική μερική πίεση οξυγόνου: αύξησή της με σταθερή τελοεκπνευστική μερική πίεση διοξειδίου του άνθρακα είναι δείκτης για το αναερόβιο κατώφλι.
• πρόσληψη οξυγόνου ως προς το φορτίο.
• κορεσμός οξυγόνου.
• αναερόβιο κατώφλι.

Η ταυτόχρονη αξιολόγηση του μυϊκού συστήματος (μέσω του μυοδυναμικού ελέγχου) και του καρδιοαναπνευστικού (μέσω του εργοσπιρομετρικού ελέγχου) συνιστά ολοκληρωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη ανάλυση των παραγόντων που καθορίζουν την αθλητική απόδοση. Με τον τρόπο αυτό δίνεται επιστημονική βάση στην προπονητική διαδικασία η οποία δεν είναι πλέον εμπειρική αλλά στηρίζεται σε φυσιολογικά δεδομένα. Είναι δυνατή πλέον η αντικειμενική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των προπονητικών ερεθισμάτων και η κατάλληλη τροποποίησή τους με στόχο την βελτιστοποίηση της αθλητικής απόδοσης. Επίσης αναγνωρίζονται παράγοντες είτε από το μυϊκό είτε από το καρδιοαναπνευστικό σύστημα που προδιαθέτουν σε τραυματισμούς και δίδονται η κατάλληλες οδηγίες για την πρόληψή τους. Τέλος είναι δυνατή η αναγνώριση νεαρών αθλητών με ιδιαίτερα αναπτυγμένα φυσικά χαρακτηριστικά και η κατάλληλη παρακολούθησή τους ώστε να εξελιχθούν σε υψηλού επιπέδου αθλητές.

Η παροχή εργομετρικού ελέγχου από το εργαστήριο μας θα αποτελέσει μοναδική υπηρεσία καθώς δεν υφίσταται ανάλογο εργαστήριο στην περιοχή της Ηπείρου. Ωστόσο η αθλητική δραστηριότητα είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη στην περιοχή σε αθλήματα όπως ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση, κωπηλασία, άρση βαρών, πετοσφαίριση, τρίαθλο, αγωνίσματα στίβου. Η παρουσία ενός εργομετρικού εργαστηρίου στην περιοχή μας θα αποτελέσει ισχυρό πόλο έλξης για αθλητικά σωματεία τα οποία είτε λειτουργούν με επαγγελματικά κριτήρια και επιθυμούν υψηλού επιπέδου αξιολόγηση των αθλητών τους είτε λειτουργούν σε ερασιτεχνικό επίπεδο και επιθυμούν αξιολόγηση των νεαρών και ελπιδοφόρων αθλητών που στοχεύουν να συνεχίσουν σε υψηλότερο επίπεδο ανταγωνισμού.

Στόχοι του εργομετρικού ελέγχου είναι η βελτιστοποίηση της απόδοσης όλων των αθλητών που θα υποβάλλονται σε έλεγχο, η αναγνώριση μυοσκελετικών ή και καρδιοαναπνευστικών παραγόντων που προδιαθέτουν σε τραυματισμούς και η αναγνώριση νεαρών αθλητών με δυνατότητα εξέλιξης σε υψηλό επίπεδο ανταγωνισμού (ταλέντα).